Tập 4: Kinh Hoa Nghiêm - Phẩm Thập Địa thứ hai mươi sáu: Thứ tám Bất Động địa

KINH HOA NGHIÊM

ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT

Hán dịch: Sa Môn Thật Xoa Nan Đà

Việt dịch: Tỳ Kheo Thích Minh Định

TẬP 4

Xem Kinh dạng pdf

KINH HOA NGHIÊM

ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT

QUYỂN BA MƯƠI TÁM

PHẨM THẬP ĐỊA THỨ HAI MƯƠI SÁU

THỨ TÁM BẤT ĐỘNG ĐỊA

        Bấy giờ Thiên Vương và Thiên chúng

      Nghe thắng hạnh nầy đều hoan hỉ

      Vì muốn cúng dường đức Như Lai

      Cùng với vô số đại Bồ Tát.

        Mưa hoa phan đẹp và tràng lọng

      Hương thơm chuỗi ngọc với y báu

      Vô lượng vô số ngàn vạn thứ

      Đều dùng ma ni để nghiêm sức.

      Đồng thời Thiên nữ tấu nhạc trời

      Phát ra đủ thứ âm thanh hay

      Cúng dường đức Phật và Phật tử

      Cùng nói lời nầy để tán thán :

        Tất cả kẻ thấy Lưỡng Túc Tôn

      Thương xót chúng sinh hiện thần lực

      Khiến đủ thứ các nhạc trời nầy

      Diệu âm vang khắp đều được nghe.

        Nơi một đầu lông trăm ngàn ức

      Na do tha cõi số hạt bụi

      Như vậy vô lượng các Như Lai

      An trụ trong đó nói diệu pháp.

        Trong một lỗ lông vô lượng cõi

      Đều có bốn châu và biển cả

      Tu Di Thiết Vi cũng như thế

      Đều thấy trong đó không chật hẹp.

        Nơi một đầu lông có sáu nẻo

      Ba đường ác và cõi trời người

      Các chúng rồng thần A Tu La

      Đều theo nghiệp mình thọ quả báo.

      Ở trong tất cả các cõi đó

      Đều có Như Lai diễn diệu âm

      Tuỳ thuận tất cả tâm chúng sinh

      Vì chuyển pháp luân tịnh tối thượng.

        Trong cõi đủ thứ thân chúng sinh

      Trong thân lại có đủ thứ cõi

      Trời người các cõi đều khác nhau

      Phật đều biết rõ mà thuyết pháp.

        Cõi lớn tuỳ niệm biến thành nhỏ

      Cõi nhỏ tuỳ niệm cũng biến lớn

      Thần thông như vậy vô hạn lượng

       Thế gian cùng nói không hết được.

      Khắp hết thảy phát ra diệu âm

      Khen ngợi công đức Như Lai rồi

      Chúng hội hoan hỉ ngồi yên lặng

       Một lòng chiêm ngưỡng muốn nghe nói.

      Giờ Giải Thoát Nguyệt lại thỉnh nói

      Nay chúng hội nầy đều tịch tĩnh

      Xin nói thứ lớp sẽ tiến vào

      Các tướng hạnh trong Địa thứ tám.

        Bấy giờ, Bồ Tát Kim Cang Tạng bảo Bồ Tát Giải Thoát Nguyệt nói: Phật tử! Đại Bồ Tát trong Địa thứ bảy, khéo tu tập phương tiện huệ. Khéo thanh tịnh các đạo. Khéo tu tập pháp trợ đạo, do đại nguyện lực nhiếp trì, được Như Lai lực gia trì, tự thiện lực giữ gìn. Thường niệm lực vô sở uý của Như Lai, Phật pháp bất cộng. Khéo thanh tịnh thâm tâm tư giác, hay thành tựu phước đức trí huệ, đại từ đại bi không xả bỏ chúng sinh. Vào vô lượng trí đạo, vào tất cả pháp, vốn không sinh, không khởi, không tướng, không thành, không hoại, không hết, không chuyển, không tánh làm tánh. Ban đầu, giữa, sau, thảy đều bình đẳng. Không phân biệt chỗ nhập vào nơi trí như như.

      Lìa tất cả tâm ý thức tưởng phân biệt, không chấp lấy. Giống như hư không, vào tất cả pháp tánh như hư không. Đó gọi là được vô sinh pháp nhẫn.

        Phật tử! Bồ Tát thành tựu nhẫn nầy, tức thời vào được Bất Động địa thứ tám. Là hạnh thâm sâu của Bồ Tát, khó biết được, không khác biệt. Lìa tất cả tướng, tất cả tưởng, tất cả chấp trước, vô lượng vô biên. Tất cả Thanh Văn, Bích Chi Phật, không sao bằng được. Lìa các huyên náo tranh luận, tịch diệt hiện tiền.

        Ví như Tỳ Kheo đầy đủ thần thông, tâm được tự tại, lần lược cho đến nhập vào diệt tận định. Tất cả tâm động, nhớ tưởng, phân biệt, thảy đều ngừng bặc.

      Đại Bồ Tát nầy cũng lại như vậy, trụ Bất Động địa, liền xả bỏ tất cả công dụng hạnh, được pháp vô công dụng, thân khẩu ý nghiệp niệm sự đều ngừng, trụ nơi báo hạnh.

        Ví như có người trong mộng mơ, thấy mình rớt vào trong sông lớn, vì muốn lội qua, mà phát tâm đại dũng mãnh, hành đại phương tiện. Vì dùng tâm đại dũng mãnh, hành đại phương tiện, mà lập tức thức tỉnh. Khi đã thức tỉnh rồi, các việc làm đều dứt.

      Bồ Tát cũng vậy, thấy thân chúng sinh ở trong bốn dòng, vì muốn cứu độ họ, mà phát tâm đại dũng mãnh, khởi đại tinh tấn. Nhờ dũng mãnh tinh tấn, mà đến được Bất Động địa nầy. Khi đã đến đây rồi, thì tất cả công dụng thảy đều dứt hết. Tướng hạnh của hai hạnh đều chẳng hiện tiền.

        Phật tử! Như sinh về cõi Phạm Thế, thì phiền não dục giới đều chẳng hiện tiền. Trụ Bất Động địa cũng lại như vậy. Tất cả tâm ý thức hành, đều chẳng hiện tiền. Đại Bồ Tát nầy chẳng hiện khởi tâm Bồ Tát, tâm Phật, tâm bồ đề, tâm Niết bàn, hà huống lại khởi tâm thế gian.

        Phật tử! Bồ Tát nầy do sức bổn nguyện, nên chư Phật Thế Tôn đích thân hiện ra ở trước mặt, ban cho Như Lai trí, khiến cho Ngài vào được trong môn pháp lưu. Nói như vầy: Lành thay! Lành thay! Thiện nam tử! Nhẫn đệ nhất nầy thuận các Phật pháp.

        Nhưng nầy thiện nam tử! Hết thảy mười lực, vô uý, mười tám pháp bất cộng của chư Phật, nay ông chưa đắc được. Ông phải vì muốn thành tựu pháp nầy, siêng năng tinh tấn, đừng xả bỏ môn nhẫn nầy.

        Lại nữa thiện nam tử! Tuy ông được tịch diệt giải thoát nầy, nhưng các phàm phu chưa chứng được. Đủ thứ phiền não thảy đều hiện tiền. Đủ thứ giác quán, thường xâm hại nhau, ông nên thương xót chúng sinh như thế.

        Lại nữa, thiện nam tử! Ông nên nhớ tới thệ nguyện xưa, làm lợi ích khắp tất cả chúng sinh, đều khiến cho họ được vào môn trí huệ không thể nghĩ bàn.

        Lại nữa thiện nam tử! Pháp tánh của các pháp nầy, nếu Phật ra đời, hoặc không ra đời, đều thường trụ không thay đổi. Chư Phật chẳng do được pháp nầy, nên gọi là Như Lai. Tất cả hàng nhị thừa cũng đắc được pháp không phân biệt nầy. 

        Lại nữa thiện nam tử! Ông xem chư Phật chúng ta đây: Thân tướng vô lượng, trí huệ vô lượng, cõi nước vô lượng, phương tiện vô lượng, quang minh vô lượng, âm thanh thanh tịnh cũng vô lượng. Nay ông nên thành tựu những pháp nầy.

        Lại nữa thiện nam tử! Nay ông vừa được một pháp minh nầy. Đó là tất cả pháp không sinh, không phân biệt.

Thiện nam tử! Pháp minh của Như Lai, vô lượng nhập, vô lượng tác, vô lượng chuyển, cho đến trăm ngàn ức Na do tha kiếp, không thể biết được. Ông nên tu hành để thành tựu pháp nầy.

        Lại nữa, thiện nam tử! Ông xem mười phương vô lượng cõi nước, vô lượng chúng sinh, vô lượng pháp, đủ thứ sự khác biệt, đều nên thông đạt những việc ấy như thật.

        Phật tử! Chư Phật Thế Tôn ban cho Bồ Tát nầy, vô lượng môn khởi trí như vậy, khiến cho Ngài có thể khởi vô lượng vô biên trí nghiệp khác biệt.

        Phật tử! Nếu chư Phật không ban cho Bồ Tát nầy môn khởi trí, thì Bồ Tát nầy liền nhập vào cứu kính Niết bàn, xả bỏ tất cả nghiệp thiện lợi ích chúng sinh. Nhờ chư Phật ban cho môn khởi trí vô lượng vô biên như vậy, nên trong khoảng một niệm, sinh ra trí nghiệp. Các hạnh tu từ lúc ban đầu phát tâm, cho đến Địa thứ bảy, trăm phần chẳng bằng một. Cho đến trăm ngàn ức Na do tha phần cũng chẳng bằng một. Như vậy A tăng kỳ phần, Ca la phần, số toán phần, ví dụ phần, Ưu ba ni sa đà phần, cũng chẳng bằng một.

        Tại sao? Phật tử! Vì Bồ Tát nầy trước hết dùng một thân khởi hành, nay trụ địa nầy, được vô lượng thân, vô lượng âm thanh, vô lượng trí huệ, vô lượng thọ sinh, vô lượng tịnh quốc, giáo hoá vô lượng chúng sinh, cúng dường vô lượng chư Phật, vào vô lượng pháp môn, đủ vô lượng thần thông, có vô lượng chúng hội đạo tràng khác biệt, trụ vô lượng thân lời ý nghiệp, tu tập tất cả Bồ Tát hạnh, do pháp bất động vậy.

        Phật tử! Ví như ngồi thuyền muốn vào biển lớn. Chưa đến biển thì dùng nhiều công sức. Nếu đến biển rồi, thì chỉ theo gió mà đi, chẳng mượn sức người vào đến biển lớn. Những gì làm trong một ngày, sánh với chưa đến. Lúc chưa đến thì ví như trải qua trăm năm cũng chẳng bằng lúc đã vào biển.

        Phật tử! Đại Bồ Tát cũng lại như thế, tích tập căn lành tư lương rộng lớn, ngồi thuyền đại thừa, đến biển Bồ Tát hạnh. Trong khoảng một niệm, dùng trí vô công dụng, vào cảnh giới trí nhất thiết trí. Nếu có công dụng hạnh, thì dù trải qua vô lượng trăm ngàn ức Na do tha kiếp, cũng không bằng được.

        Phật tử! Bồ Tát trụ Địa thứ tám nầy, dùng trí đại phương tiện khéo léo khởi vô công dụng giác huệ, quán cảnh giới sở hành của trí nhất thiết trí. Đó là quán thế gian thành, quán thế gian hoại. Do nghiệp nầy tập nên thành, do nghiệp nầy hết nên hoại. Bao nhiêu thời thành, bao nhiêu thời hoại, bao nhiêu thời thành trụ, bao nhiêu thời hoại trụ, đều biết như thật.

        Lại biết địa giới, tướng nhỏ, tướng lớn, vô lượng tướng, tướng khác biệt. Biết thuỷ hoả phong giới, tướng nhỏ, tướng lớn, vô lượng tướng, tướng khác biệt. Biết tướng hạt bụi vi tế, tướng khác biệt, vô lượng tướng khác biệt. Tuỳ theo trong thế giới nào có hạt bụi tụ lại, và tướng hạt bụi khác biệt, đều biết như thật.

        Tuỳ theo trong thế giới nào, hết thảy địa thuỷ hoả phong giới, mỗi thứ có bao nhiêu hạt bụi. Hết thảy báu vật có bao nhiêu hạt bụi. Thân chúng sinh có bao nhiêu hạt bụi. Thân cõi nước có bao nhiêu hạt bụi, đều biết như thật. Biết chúng sinh thân lớn, thân nhỏ, có bao nhiêu hạt bụi mà thành. Biết thân địa ngục, thân súc sinh, thân ngạ quỷ, thân A tu la, thân trời, thân người, có bao nhiêu hạt bụi mà thành. Bồ Tát đắc được trí biết hạt bụi khác biệt như vậy.

        Lại biết dục giới, sắc giới, vô sắc giới thành. Biết dục giới, sắc giới, vô sắc giới hoại. Biết dục giới, sắc giới, vô sắc giới tướng nhỏ, tướng lớn, vô lượng tướng, tướng khác biệt. Bồ Tát đắc được trí quán tam giới khác biệt như vậy.

        Phật tử! Bồ Tát nầy lại khởi trí quang minh, giáo hoá chúng sinh. Đó là khéo biết thân chúng sinh khác biệt, khéo phân biệt thân chúng sinh, khéo quán sát nơi sinh, tuỳ sở ứng của họ mà vì họ hiện thân, để giáo hoá thành thục.

        Bồ Tát nầy ở trong ba ngàn đại thiên thế giới, tuỳ theo thân chúng sinh tin hiểu khác nhau, dùng trí quang minh, khắp hiện thọ sinh. Như vậy, hoặc hai, hoặc ba, cho đến trăm ngàn, cho đến bất khả thuyết ba ngàn đại thiên thế giới. Tuỳ thân chúng sinh tin hiểu khác nhau, khắp ở trong đó thị hiện thọ sinh. Bồ Tát nầy thành thục trí huệ như vậy, nên ở trong một cõi Phật, thân Ngài bất động, cho đến ở trong bất khả thuyết chúng hội cõi Phật, đều hiện thân Ngài.

        Phật tử! Bồ Tát nầy tuỳ thân tâm tin hiểu, đủ thứ khác biệt của các chúng sinh, ở trong cõi Phật chúng hội đó, mà hiện thân Ngài. Như là: Ở trong chúng Sa Môn, thì hiện thân Sa Môn. Ở trong chúng Bà La Môn, thì hiện thân Bà La Môn. Ở trong chúng Sát đế lợi, thì hiện thân Sát đế lợi. Như vậy ở trong chúng Tỳ xá, chúng Thủ đà là, chúng cư sĩ, chúng Tứ Thiên Vương, chúng trời Tam Thập Tam, chúng trời Dạ Ma, chúng trời Đâu Suất Đà, chúng trời Hoá Lạc, chúng trời Tha Hoá Tự Tại, chúng ma, chúng Phạm Thiên, cho đến chúng trời Hữu Đỉnh, tuỳ các chúng loại, mà vì họ hiện thân.

        Lại nữa, người đáng dùng thân Thanh Văn độ được, thì hiện thân Thanh Văn. Người đáng dùng thân Bích Chi Phật độ được, thì hiện thân Bích Chi Phật. Người đáng dùng thân Bồ Tát độ được, thì hiện thân Bồ Tát. Người đáng dùng thân Như Lai độ được, thì hiện thân Như Lai.

        Phật tử! Bồ Tát ở trong tất cả bất khả thuyết cõi Phật như vậy, tuỳ lòng tin ưa thích khác nhau của các chúng sinh, mà vị họ hiện thân như vậy.

      Phật tử! Bồ Tát nầy xa lìa tưởng phân biệt tất cả thân, trụ nơi bình đẳng.

        Bồ Tát nầy biết thân chúng sinh, thân cõi nước, thân nghiệp báo, thân Thanh Văn, thân Độc Giác, thân Bồ Tát, thân Như Lai, thân trí, thân pháp, thân hư không.

        Bồ Tát nầy biết tâm ưa thích của các chúng sinh, hay dùng thân chúng sinh làm thân mình, cũng làm thân cõi nước, thân nghiệp báo, cho đến thân hư không.

      Lại nữa, Bồ Tát biết tâm ưa thích của chúng sinh, hay dùng thân cõi nước làm thân mình, cũng làm thân chúng sinh, thân nghiệp báo, cho đến thân hư không.

      Lại nữa, Bồ Tát biết tâm ưa thích của các chúng sinh, hay dùng thân nghiệp báo làm thân mình, cũng làm thân chúng sinh, thân cõi nước, cho đến thân hư không.

      Lại nữa, Bồ Tát biết tâm ưa thích của chúng sinh, hay dùng thân mình làm thân chúng sinh, thân cõi nước, cho đến thân hư không.

        Tuỳ các chúng sinh ưa thích khác nhau, liền ở nơi thân nầy hiện thân như vậy. Bồ Tát nầy biết thân chúng sinh tập nghiệp, báo thân, phiền não thân, sắc thân, vô sắc thân.

        Lại biết thân cõi nước như: Tướng lớn, tướng nhỏ, tướng vô lượng, tướng nhiễm, tướng tịnh, tướng rộng, tướng đảo trụ, tướng chánh trụ, tướng vào khắp, tướng lưới vuông khác biệt.

      Biết nghiệp báo thân giả danh khác biệt, biết thân Thanh Văn, thân Độc Giác. Thân Bồ Tát giả danh khác biệt, biết thân Như Lai có: Bồ đề thân, nguyện thân, hoá thân, lực trì thân, tướng hảo trang nghiêm thân, oai thế thân, ý sinh thân, phước đức thân, pháp thân, trí thân.

        Biết trí thân khéo tư duy lượng tướng, tướng quyết đoán như thật, tướng nhiếp quả hành, tướng thế gian, xuất thế gian khác biệt, tướng tam thừa khác biệt, tướng cộng, tướng bất cộng, tướng xuất ly, tướng chẳng xuất ly, tướng học, tướng vô học.

        Biết tướng pháp thân bình đẳng, tướng bất hoại, tướng tuỳ thời tuỳ tục giả danh khác biệt, tướng chúng sinh, phi chúng sinh pháp khác biệt, tướng Phật pháp, Thánh Tăng pháp khác biệt.

        Biết tướng thân hư không vô lượng, tướng khắp cùng, tướng vô hình, tướng vô dị, tướng vô biên, tướng hiển hiện sắc thân.

        Phật tử! Bồ Tát thành tựu trí thân như vậy rồi, được mạng tự tại, tâm tự tại, tài tự tại, nghiệp tự tại, sinh tự tại, nguyện tự tại, giải tự tại, như ý tự tại, trí tự tại, pháp tự tại.

      Do đắc được mười tự tại nầy, liền trở thành bậc trí không nghĩ bàn, bậc trí vô lượng, bậc trí quảng đại, bậc trí không thể hoại.

        Bồ Tát nầy vào như vậy rồi, thành tựu như vậy rồi, được thân nghiệp rốt ráo không có lỗi lầm, nghiệp lời nói không có lỗi lầm. Thân lời nói ý nghiệp tuỳ trí huệ hành. Bát Nhã Ba La Mật tăng thượng, đại bi làm đầu, phương tiện khéo léo, khéo phân biệt được, khéo khởi nguyện lớn. Được Phật lực gia hộ, thường siêng tu tập trí huệ lợi ích chúng sinh, khắp trụ vô biên thế giới khác biệt.

        Phật tử! Tóm lại, Bồ Tát trụ Bất Động địa nầy, thân lời ý nghiệp, làm các việc gì, đều hay tích tập tất cả Phật pháp.

        Phật tử! Bồ Tát trụ địa nầy, đắc được khéo trụ vào sức tâm thâm sâu, vì tất cả phiền não không hiện hành.

      Đắc được khéo trụ vào sức tâm thù thắng, vì không lìa khỏi đạo.

      Đắc được khéo trụ vào sức đại bi, vì không bỏ lợi ích chúng sinh.

      Đắc được khéo trụ vào sức đại từ, vì cứu hộ tất cả thế gian.

      Đắc được khéo trụ vào sức Đà là ni, vì chẳng quên pháp.

      Đắc được khéo trụ vào sức biện tài, vì khéo quán sát phân biệt tất cả các pháp.

      Đắc được khéo trụ vào sức thần thông, vì đến khắp vô biên thế giới.

      Đắc được khéo trụ vào sức đại nguyện, vì không bỏ tất cả việc làm của Bồ Tát.

      Đắc được khéo trụ vào sức Ba la mật, vì thành tựu tất cả Phật pháp.

      Đắc được sức hộ niệm của Như Lai, vì trí nhất thiết chủng nhất thiết trí hiện tiền.

      Bồ Tát nầy đắc được trí lực như vậy, hay hiện tất cả các việc làm, ở trong các việc làm chẳng có lỗi lầm.

        Phật tử! Trí địa Bồ Tát nầy, gọi là Bất Động địa, vì chẳng có ai trở ngại phá hoại được. Gọi là Bất thối chuyển địa, vì trí huệ bất thối. Gọi là Nan Đắc địa, vì tất cả thế gian không thể lường được. Gọi là Đồng chân địa, vì lìa tất cả lỗi lầm. Gọi là Sinh địa, vì tuỳ thích tự tại. Gọi là Thành địa, vì không còn sở tác. Gọi là Cứu kính địa, vì trí huệ quyết định. Gọi là Biến hoá địa, vì tuỳ nguyện thành tựu. Gọi là Lực trì địa, vì Ngài không thể động. Gọi là Vô công dụng địa, vì trước đã thành tựu.

        Phật tử! Bồ Tát thành tựu trí huệ như vậy, nhập vào cảnh giới của Phật. Công đức của Phật chiếu đến, tuỳ thuận oai nghi của Phật, cảnh giới của Phật hiện tiền. Thường được Như Lai hộ niệm. Phạm Thích Tứ Vương Kim Cang Lực Sĩ, thường theo hộ vệ, luôn không xả bỏ các đại tam muội. Hay hiện vô lượng các thân khác nhau, nơi mỗi mỗi thân có đại thế lực, có quả báo đắc được thần thông, tam muội tự tại. Tuỳ nơi có thể giáo hoá chúng sinh, thì thị hiện thành Chánh Giác.

        Phật tử! Bồ Tát nầy nhập vào hội đại thừa, đắc được đại thần thông, phóng đại quang minh, nhập vào cảnh  giới vô ngại. Biết thế giới khác biệt, thị hiện tất cả các đại công đức, tuỳ ý tự tại. Khéo thông đạt tiền tế hậu tế, hàng phục khắp tất cả tà ma ngoại đạo. Vào sâu cảnh giới sở hành của Như Lai, nơi vô lượng cõi nước tu Bồ Tát hạnh, đắc được pháp không thối chuyển, cho nên nói tên là trụ Bất Động địa. 

        Phật tử! Bồ Tát trụ Bất Động địa nầy rồi, dùng sức tam muội thường được hiện thấy vô lượng chư Phật, luôn không bỏ lìa thừa sự cúng dường. Bồ Tát nầy ở trong một kiếp, mỗi mỗi thế giới, thấy vô lượng trăm vị Phật, vô lượng ngàn vị Phật, cho đến vô lượng trăm ngàn ức Na do tha vị Phật. Cung kính tôn trọng, thừa sự cúng dường. Tất cả vật tư sanh, thảy đều dâng cúng. Ở chỗ các đức Phật, đắc được pháp tạng thâm sâu của Như Lai. Thọ được vô lượng pháp minh thế giới khác nhau. Nếu có vấn nạn về thế giới khác nhau, những việc như vậy, chẳng có ai khuất phục được. Như vậy trải qua vô lượng trăm kiếp, vô lượng ngàn kiếp, cho đến vô lượng trăm ngàn ức Na do tha kiếp, hết thảy căn lành, càng thêm sáng tịnh.

        Ví như vàng thật đem làm mão báu, đặt trên đầu Thánh Vương cõi Diêm Phù Đề, thì các thứ đồ trang nghiêm của tất cả thần dân, chẳng có ai bằng được.

        Hết thảy căn lành của bậc Bồ Tát nầy, cũng lại như vậy. Tất cả hàng nhị thừa, cho đến hết thảy căn lành của Bồ Tát Thất địa, chẳng có ai bằng được. Dùng đại trí quang minh trụ ở địa nầy, diệt trừ khắp phiền não đen tối của chúng sinh, vì khéo hay khai xiển môn trí huệ.

        Phật tử! Ví như Đại Phạm Thiên Vương chủ ngàn thế giới, có thể khắp vận tâm từ, khắp phóng đại quang minh, đầy khắp ngàn thế giới. Bồ Tát địa nầy cũng lại như thế, có thể phóng ra quang minh, chiếu đến trăm vạn cõi Phật, nhiều như số hạt bụi thế giới, khiến cho chúng sinh diệt lửa phiền não, mà được mát mẻ.

        Trong mười Ba La Mật, Bồ Tát nầy thiên nhiều về nguyện Ba La Mật. Còn các Ba la mật kia, chỉ tuỳ sức tuỳ phần mà tu hành.

      Đây gọi là lược nói về Bất Động địa thứ tám của các đại Bồ Tát. Nếu nói rộng ra, thì trải qua vô lượng kiếp, cũng không thể nói hết được.

        Phật tử! Đại Bồ Tát trụ địa nầy, phần nhiều làm Đại Phạm Thiên Vương, chủ ngàn thế giới, tối thắng tự tại, khéo nói các nghĩa, hay ban cho Thanh Văn, Bích Chi Phật, các Bồ Tát đạo Ba La Mật. Nếu có ai vấn nạn về thế giới khác biệt, không thể nào khuất phục được. Bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự, tất cả các việc làm như vậy, đều không lìa khỏi niệm Phật, cho đến không lìa khỏi niệm Nhất thiết chủng trí, Nhất thiết trí.

        Lại nghĩ như vầy: Tôi sẽ ở trong tất cả chúng sinh là thượng thủ, là thắng, cho đến là bậc y chỉ của nhất thiết trí. Bồ Tát nầy nếu do phát khởi sức đại tinh tấn, thì trong khoảng một niệm, đắc được tam muội nhiều như số hạt bụi trăm vạn ba ngàn đại thiên thế giới, cho đến thị hiện các Bồ Tát làm quyến thuộc, nhiều như số hạt bụi trăm vạn ba ngàn đại thiên thế giới.

        Nếu dùng nguyện lực thù thắng của Bồ Tát, tự tại thị hiện, thì hơn số trên đây. Cho đến trăm ngàn ức Na do tha kiếp, không thể đếm biết được.

        Bấy giờ, Bồ Tát Kim Cang Tạng muốn thuật lại nghĩa trên, mà nói bài kệ rằng:

        Thất địa tu trị phương tiện huệ

      Khéo tập trợ đạo đại nguyện lực

      Lại được chư Phật sở nhiếp trì

      Vì cầu thắng trí lên Bát địa.

        Công đức thành tựu luôn từ mẫn

      Trí huệ rộng lớn đồng hư không

      Nghe pháp hay sinh quyết định lực

      Tức là tịch diệt vô sinh nhẫn.

         Biết pháp tướng không sinh không khởi

       Không thành không hoại không cùng tận

      Lìa có bình đẳng dứt phân biệt

      Vượt các tâm hành như không trụ.

        Thành tựu nhẫn nầy vượt hí luận

      Thâm sâu bất động luôn tịch diệt

      Tất cả thế gian chẳng biết được

      Tâm tướng chấp thủ thảy đều lìa.

        Trụ nơi địa nầy chẳng phân biệt

      Ví như Tỳ Kheo nhập diệt định

      Như mộng qua sông giác tức không

       Như sinh Phạm Thiên dứt hạ dục.

         Nhờ nguyện lực xưa được Phật khuyên

      Khen nhẫn thù thắng quán đảnh cho

      Nói rằng Phật pháp của chúng ta

      Nay ông chưa được phải tinh tấn.

        Tuy ông đã diệt lửa phiền não

      Phiền não thế gian vẫn hẫy hừng

      Phải nhớ nguyện xưa độ chúng sinh

      Đều khiến tu nhân được giải thoát.

        Pháp tánh chân thường lìa tâm niệm

      Nhị thừa nơi đây cũng đắc được

      Đừng cho rằng đây là Thế Tôn

      Chỉ cầu vô ngại trí thâm sâu.

        Như vậy ứng cúng của trời người

      Cho trí huệ nầy khiến quán sát

      Vô biên Phật pháp đều thành tựu

      Một niệm vượt qua các hạnh trước.

        Bồ Tát trụ huyền diệu trí địa

      Liền được sức thần thông rộng lớn

       Một niệm phân thân khắp mười phương

      Như thuyền vào biển nhờ gió thổi.

      Tâm vô công dụng tuỳ trí lực

      Đều biết cõi nước thành hoại trụ

      Các cõi đủ thứ đều khác lạ

      Lớn nhỏ vô lượng đều biết được.

        Ba ngàn thế giới bốn đại chủng

      Sáu cõi chúng sinh thân khác biệt

      Cùng với các báu nhiều như bụi

      Dùng trí quán sát không sót thừa.

        Bồ Tát biết được tất cả thân

      Vì hoá chúng sinh hiện thân đồng

      Cõi nước vô lượng đều khác biệt

      Đều vì hiện hình khắp hết thảy.

        Ví như nhật nguyệt trong hư không

      Trong tất cả nước đều hiện hình

      Trụ nơi pháp giới không lay động

      Tuỳ tâm hiện bóng cũng như thế.

        Tuỳ tâm họ thích đều khác nhau

      Trong tất cả chúng đều hiện thân

      Thanh Văn Độc Giác và Bồ Tát   

       Cùng với thân Phật thảy đều hiện.

          Chúng sinh cõi nước nghiệp báo thân

       Các bậc Thánh nhân trí pháp thân

      Hư không thân tướng đều bình đẳng

      Khắp vì chúng sinh mà thị hiện.

        Mười loại Thánh trí khắp quán sát

      Lại thuận từ bi làm các nghiệp

      Hết thảy Phật pháp đều thành tựu

      Trì giới bất động như Tu Di.

          Mười lực thành tựu chẳng lay động

        Tất cả chúng ma không chuyển được

        Chư Phật hộ niệm Thiên Vương lễ

      Mật Tích Kim Cang luôn bảo vệ.

      Địa nầy công đức không bờ mé

      Ngàn vạn ức kiếp nói không hết

      Lại hay cúng Phật thiện ích sáng

      Như đồ trang nghiêm trên đỉnh vua.

        Bồ Tát trụ Địa thứ tám nầy

      Hay làm chủ cõi trời Phạm Thiên

      Diễn nói ba thừa không cùng tận

      Từ quang chiếu khắp trừ các hoặc.

      Một niệm đắc được các tam muội

      Đồng số bụi trăm vạn thế giới

      Công hạnh đã làm cũng như thế

      Nguyện lực thị hiện lại hơn trên.

        Bồ Tát Bất Động Địa thứ tám

      Tôi vì các ông đã lược nói

      Nếu rộng nói phân biệt thứ lớp

      Trải qua ức kiếp không hết được.