KINH HOA NGHIÊM
ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT
Hán dịch: Sa Môn Thật Xoa Nan Đà
Việt dịch: Tỳ Kheo Thích Minh Định
TẬP 2
ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT
Hán dịch: Sa Môn Thật Xoa Nan Đà
Việt dịch: Tỳ Kheo Thích Minh Định
TẬP 2
Xem Kinh dạng pdf
KINH HOA NGHIÊM
ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT
QUYỂN 13
PHẨM BỒ TÁT VẤN MINH THỨ MƯỜI
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Giác Thủ rằng : Phật tử ! Tâm tánh là một, sao lại thấy có đủ thứ sự khác nhau ? Nào là hướng về đường lành, đường ác, các căn đủ thiếu, thọ sinh khác nhau, xinh đẹp xấu xí, khổ vui khác nhau. Nghiệp chẳng biết tâm, tâm chẳng biết nghiệp. Thọ chẳng biết báo, báo chẳng biết thọ. Tâm chẳng biết thọ, thọ chẳng biết tâm. Nhân chẳng biết duyên, duyên chẳng biết nhân. Trí chẳng biết cảnh, cảnh chẳng biết trí?
Bấy giờ, Bồ Tát Giác Thủ dùng kệ đáp rằng :
Nay Ngài hỏi nghĩa nầy
Vì tỏ ngộ quần mê
Tôi theo lý tánh đáp
Xin Ngài hãy lắng nghe.
Các pháp chẳng tác dụng
Cũng chẳng có thể tánh
Nên đó đây tất cả
Thảy đều chẳng biết nhau.
Ví như nước trong sông
Các dòng đua nhau chảy
Đó đây chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Cũng như đống lửa lớn
Lửa dữ cùng lúc cháy
Đó đây chẳng biết nhau
Các pháp cũng như thế.
Lại như gió mạnh thổi
Lay động các sự vật
Đó đây chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Lại như các đất đai
Lay chuyển vì nương trụ
Đó đây chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Mắt tai mũi lưỡi thân
Tâm ý các tình căn
Do đây thường lưu chuyển
Mà không thể chuyển được.
Pháp tánh vốn không sinh
Thị hiện mà có sinh
Trong đó không thể hiện
Cũng không chỗ hiện vật.
Theo lý mà quán sát
Tất cả đều không tánh
Pháp nhãn không nghĩ bàn
Đây thấy chẳng điên đảo.
Hoặc thật hoặc không thật
Hoặc vọng hoặc không vọng
Thế gian xuất thế gian
Chỉ có nói lời giả.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Tài Thủ rằng: Phật tử ! Tất cả chúng sinh chẳng phải chúng sinh. Sao Như Lai tùy thời, tùy tuổi thọ, tùy thân, tùy hạnh, tùy hiểu biết, tùy ngôn luận, tùy tâm ưa thích, tùy phương tiện, tùy sự suy nghĩ, tùy sự quán sát. Như vậy ở trong các chúng sinh, mà hiện thân hình để giáo hóa điều phục?
Bấy giờ, Bồ Tát Tài Thủ dùng kệ đáp rằng:
Đây là vui vắng lặng
Cảnh giới bậc đa văn
Tôi vì Ngài diễn nói
Xin Ngài hãy lắng nghe.
Phân biệt quán trong thân
Trong đó ai là ta
Nếu hiểu đuợc như thế
Đạt được chẳng có ta.
Thân nầy giả an lập
Trụ xứ chẳng chỗ có
Người xét rõ thân nầy
Trong đây chẳng chấp trước.
Nơi thân khéo quán sát
Tất cả đều thấy rõ
Biết pháp đều hư vọng
Chẳng khởi tâm phân biệt.
Tuổi thọ do ai khởi
Lại do ai tan diệt
Giống như vòng lửa quay
Trước sau chẳng biết được.
Bậc trí hay quan sát
Tất cả đều vô thường
Các pháp không vô ngã
Vĩnh lìa tất cả tướng.
Các báo tùy nghiệp sinh
Như mộng chẳng chân thật
Niệm niệm luôn diệt mất
Như trước sau cũng vậy.
Chỗ thấy pháp thế gian
Nhưng dùng tâm làm chủ
Tùy hiểu chấp các tướng
Điên đảo chẳng như thật.
Lời lẽ của thế gian
Tất cả là phân biệt
Chưa từng có một pháp
Được vào nơi pháp tánh.
Sức năng duyên sở duyên
Đủ thứ pháp sinh ra
Mau diệt chẳng tạm ngừng
Niệm niệm đều như thế.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Bảo Thủ rằng: Phật tử ! Tất cả chúng sinh đều có bốn đại. Chẳng có cái ta, chẳng có của ta. Sao lại có chịu khổ, hưởng vui, tốt đẹp, xấu xí, trong tốt, ngoài tốt, thọ ít, thọ nhiều, hoặc thọ báo đời nầy, hoặc thọ báo đời sau, mà trong pháp giới, chẳng có tốt, chẳng có xấu?
Bấy giờ, Bồ Tát Bảo Thủ dùng kệ trả lời rằng:
Tùy theo nghiệp tạo ra
Như vậy quả báo sinh
Người làm chẳng có ai
Đây lời chư Phật nói.
Ví như gương sạch sáng
Tùy theo sự đối diện
Hiện hình đều khác nhau
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Cũng như ruộng hạt giống
Thảy đều chẳng biết nhau
Tự nhiên mà sinh ra
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Lại như nhà huyễn thuật
Ở tại ngã tư đường
Thị hiện các sắc tướng
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Như là người máy gỗ
Vang ra các thứ tiếng
Nó vô ngã phi ngã
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Cũng như các loài chim
Từ trứng mà sinh ra
Tiếng hót đều khác nhau
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Ví như trong thai tạng
Các căn đều thành tựu
Thể tướng chẳng chỗ đến
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Lại như tại địa ngục
Đủ thứ các sự khổ
Đó đều chẳng từ đâu
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Ví như Chuyển Luân Vương
Thành tựu thắng bảy báu
Chỗ đến chẳng thể được
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Lại như các thế giới
Lửa lớn thảy thiêu đốt
Lửa đó chẳng chỗ đến
Tánh nghiệp cũng như vậy.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Đức Thủ rằng : Phật tử ! Chỗ Như Lai ngộ, chỉ là một pháp, sao lại nói vô lượng các pháp, hiện vô lượng cõi nước, giáo hóa vô lượng chúng, diễn nói vô lượng âm thanh, thị hiện vô lượng thân. Biết vô lượng tâm, hiện vô lượng thần thông, chấn động khắp vô lượng thế giới. Thị hiện vô lượng sự thù thắng trang nghiêm. Hiển thị vô biên đủ thứ cảnh giới, mà trong pháp tánh, tướng khác biệt nầy đều bất khả đắc?
Bấy giờ, Bồ Tát Đức Thủ dùng kệ đáp rằng:
Những nghĩa Phật tử hỏi
Thâm sâu khó hiểu rõ
Bậc trí mới biết được
Thường ưa công đức Phật.
Ví như tánh đất một
Chúng sinh ở khác nhau
Đất chẳng nghĩ một khác
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như tánh lửa một
Hay thiêu tất cả vật
Ngọn lửa chẳng phân biệt
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như tánh gió một
Hay thổi tất cả vật
Gió chẳng nghĩ một khác
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như mây sấm lớn
Mưa khắp hết tất cả
Thấm nhuần chẳng khác biệt
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như đất một tánh
Hay sinh đủ thủ mầm
Đất chẳng có gì khác
Pháp chư Phật như vậy.
Như mặt trời không mây
Chiếu khắp nơi mười phương
Ánh sáng chẳng khác tánh
Pháp chư Phật như vậy.
Như mặt trăng trên không
Thế gian thảy đều thấy
Mặt trăng chẳng đến đi
Pháp chư Phật như vậy.
Ví như Đại Phạm Thiên
Ứng hiện đầy tam thiên
Mà thân chẳng khác biệt
Pháp chư Phật như vậy.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Mục Thủ rằng : Phật tử ! Ruộng phước của Như Lai bình đẳng không khác, mà sao thấy chúng sinh bố thí quả báo chẳng giống nhau. Nào là đủ thứ sắc, đủ thứ hình, đủ thứ nhà, đủ thứ căn tánh, đủ thứ tài, đủ thứ chủ nhân, đủ thứ quyến thuộc, đủ thứ chức quan, đủ thứ công đức, đủ thứ trí huệ, mà Phật đối với những nơi đó, tâm đều bình đẳng, chẳng nghĩ riêng khác?
Bấy giờ, Bồ Tát Mục Thủ dùng kệ đáp rằng:
Ví như đất là nột
Theo loài giống sinh mầm
Đất chẳng có oán thân
Ruộng phước Phật cũng vậy.
Lại như nước một vị
Do đồ chứa khác nhau
Ruộng phước Phật cũng vậy
Vì tâm chúng sinh khác.
Cũng như nhà huyễn thuật
Hay khiến người hoan hỉ
Phước điền Phật cũng vậy
Khiến chúng sinh kính vui.
Như có vua tài trí
Hay khiến đại chúng vui
Phước điền Phật cũng vậy
Khiến chúng đều an lạc.
Ví như gương sáng sạch
Theo màu mà hiện hình
Ruộng phước Phật cũng vậy
Theo tâm được các báo.
Như thuốc A Yết Đà
Chữa khỏi tất cả độc
Ruộng phước Phật cũng vậy
Diệt các độc phiền não.
Cũng như mặt trời mọc
Chiếu sáng nơi thế gian
Ruộng phước Phật cũng vậy
Diệt trừ các đen tối.
Như mặt trăng tròn sáng
Chiếu khắp nơi đại địa
Ruộng phước Phật cũng vậy
Bình đẳng khắp mọi nơi.
Ví như gió Tỳ Lam
Chấn khắp nơi đại địa
Ruộng phước Phật cũng vậy
Động ba cõi chúng sinh.
Ví như lửa lớn cháy
Thiêu hết tất cả vật
Ruộng phước Phật cũng vậy
Thiêu hết pháp hữu vi.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Cần Thủ rằng : Phật tử ! Phật giáo là một, sao có chúng sinh thấy được, chẳng lập tức đoạn trừ tất cả các phiền não trói buộc, để được giải thoát? Nhưng nơi sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn, dục giới, sắc giới, vô sắc giới, vô minh tham ái, chẳng có khác biệt. Vậy thì Phật giáo đối với các chúng sinh, hoặc có lợi ích, hoặc không có lợi ích?
Bấy giờ, Bồ Tát Cần Thủ dùng kệ đáp rằng:
Phật tử khéo lóng nghe
Nay tôi như thật đáp
Có người sớm giải thoát
Có người khó thoát khỏi.
Nếu muốn cầu trừ diệt
Vô lượng các tội ác
Nên ở trong Phật pháp
Dũng mãnh thường tinh tấn.
Ví như đốm lửa nhỏ
Củi ướt khiến lửa tắt
Ở trong giáo pháp Phật
Người giải đãi cũng thế.
Như dùi cây lấy lửa
Chưa được mà dừng nghỉ
Tánh lửa theo đó diệt
Người giải đãi cũng vậy.
Như người cầm ngọc châu
Không dùng vật tiếp bóng
Trọn không thể được lửa
Người giải đãi cũng vậy.
Như mặt trời nắng gắt
Trẻ con nhắm đôi mắt
Bảo lạ sao không thấy
Người giải đãi cũng vậy.
Như người không tay chân
Muốn dùng cỏ làm tên
Bắn phá khắp đại địa
Người giải đãi cũng vậy.
Như dùng một sợi lông
Để lấy hết nước biển
Muốn khiến cạn sạch khô
Người giải đãi cũng vậy.
Lại như kiếp lửa cháy
Muốn dùng chút nước mắt
Ở trong nơi Phật pháp
Người giải đãi cũng vậy.
Như người nhìn hư không
Ngồi yên chẳng lay động
Mà nói bay đi khắp
Người giải đãi cũng vậy.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Pháp Thủ rằng : Phật tử ! Như Phật nói, nếu có chúng sinh thọ trì chánh pháp, tất sẽ dứt trừ tất cả phiền não. Tại sao có người thọ trì chánh pháp, mà chẳng dứt trừ phiền não? Theo thế lực của tham sân si, theo ngạo mạn, theo sự che đậy, theo sự căm phẫn, theo sự oán hận, theo sự đố kị, theo sự keo kiệt, theo sự lừa dối, theo sự xiểm nịnh xoay chuyển, không rời nơi tâm, người hay thọ trì pháp, tại sao lại ở trong tâm hành khởi các phiền não ?
Bấy giờ, Bồ Tát Pháp Thủ dùng kệ đáp rằng:
Phật tử khéo lắng nghe
Ngài hỏi như thật nghĩa
Chẳng phải là đa văn
Vào được pháp Như Lai.
Như người trôi trong nước
Sợ chìm mà chết khát
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như người bày cỗ ngon
Mình đói mà chẳng ăn
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như người khéo chế thuốc
Mình bệnh chẳng cứu được
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như người đếm châu báu
Mình chẳng có một đồng
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như người sinh cung vua
Mà chịu đói chịu lạnh
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như điết tấu âm nhạc
Người nghe mình chẳng nghe
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như mù vẽ hình tượng
Họ thấy mình chẳng thấy
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Ví như người lái thuyền
Mà chết ở trong biển
Nơi pháp chẳng tu hành
Đa văn cũng như vậy.
Như nơi ngã tư đường
Rộng nói những điều tốt
Mình chẳng có thật đức
Chẳng tu cũng như vậy.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Trí Thủ rằng: Phật tử ! Ở trong Phật pháp, trí là trên hết. Tại sao Như Lai, hoặc vì chúng sinh khen ngợi bố thí, hoặc khen ngợi trì giới, hoặc khen ngợi nhẫn nhục, hoặc khen ngợi tinh tấn, hoặc khen ngợi thiền định, hoặc khen ngợi trí huệ, hoặc lại khen ngợi từ bi hỷ xả, mà chẳng chỉ dùng một pháp để được giải thoát, thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác?
Bấy giờ, Bồ Tát Trí Thủ dùng kệ đáp rằng:
Phật tử rất hy hữu
Biết được tâm chúng sinh
Theo nghĩa Ngài đã hỏi
Lắng nghe nay tôi nói.
Các Đạo Sư quá khứ
Hiện tại và vị lai
Chẳng có nói một pháp
Mà khiến người đắc đạo.
Phật biết tâm chúng sinh
Căn tánh đều khác nhau
Tùy theo sự độ được
Như vậy mà nói pháp.
Người tham khen bố thí
Người huỷ phạm khen giới
Người nhiều sân khen nhẫn
Người lười khen tinh tấn.
Ý loạn khen thiền định
Ngu si khen trí huệ
Bất nhân khen từ mẫn
Nộ hại khen đại bi.
Sầu lo thời khen hỉ
Tâm cong khen ngợi xả
Lần lược tu như vậy
Dần đủ các Phật pháp.
Như trước xây nền móng
Sau đó tạo nhà cửa
Thí và giới cũng vậy
Là gốc hạnh Bồ Tát.
Ví như xây thành quách
Để bảo hộ dân chúng
Nhẫn và tấn cũng vậy
Phòng hộ các Bồ Tát.
Ví như đại lực vương
Cả nước đều nguỡng vọng
Định huệ cũng như vậy
Chỗ Bồ Tát nương tựa.
Cũng như Chuyển Luân Vương
Ban vui cho tất cả
Bốn lượng tâm cũng vậy
Ban vui các Bồ Tát.
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi hỏi Bồ Tát Hiền Thủ rằng : Phật tử ! Các đức Phật Thế Tôn, chỉ dùng một thừa mà được giải thoát. Tại sao nay thấy tất cả cõi Phật, có đủ thứ sự khác nhau, nào là thế giới, chúng sinh giới, thuyết pháp, điều phục, thọ lượng, quang minh, thần thông, chúng hội, giáo nghĩa, pháp trụ thế, đều khác nhau? Không có vị nào không đủ tất cả Phật pháp, mà thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác?
Bấy giờ, Bồ Tát Hiền Thủ dùng kệ đáp rằng.
Văn Thù pháp thường vậy
Pháp Vương chỉ một pháp
Tất cả bậc Vô Ngại
Một thừa dứt sinh tử.
Thân tất cả chư Phật
Chỉ là một pháp thân
Một tâm một trí huệ
Sức vô uý cũng vậy.
Như gốc hướng bồ đề
Hết thảy tâm hồi hướng
Được cõi nước như vậy
Chúng hội và thuyết pháp.
Tất cả các cõi Phật
Trang nghiêm đều viên mãn
Tùy chúng sinh tu khác
Như vậy thấy khác nhau.
Cõi Phật và thân Phật
Chúng hội và lời nói
Các Phật pháp như vậy
Chúng sinh chẳng thấy được.
Khi tâm đã thanh tịnh
Các nguyện đều đầy đủ
Người thấu suốt như vậy
Mới thấy được nơi đây.
Tùy tâm chúng sinh thích
Và nhờ sức nghiệp quả
Thấy khác nhau như vậy
Do oai thần của Phật.
Cõi Phật chẳng phân biệt
Chẳng ghét cũng chẳng thương
Chỉ tùy tâm chúng sinh
Thấy đặc thù như vậy.
Do đó nơi thế giới
Chỗ thấy đều khác nhau
Chẳng phải các Như Lai
Bậc Đại Tiên có lỗi.
Tất cả các thế giới
Người đáng được giáo hóa
Thấy được đức Như Lai
Các Phật pháp như vậy.
Bấy giờ, các Bồ Tát nói với Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi rằng: Phật tử ! Chúng tôi đã tự nói chỗ hiểu biết của mình rồi. Xin Ngài hãy dùng diệu biện tài, diễn nói hết thảy cảnh giới của Như Lai. Như thế nào là cảnh giới của Phật. Thế nào là nhân cảnh giới của Phật. Thế nào là độ cảnh giới của Phật. Thế nào là vào cảnh giới của Phật. Thế nào là trí cảnh giới của Phật. Thế nào là pháp cảnh giới của Phật. Thế nào là nói cảnh giới của Phật. Thế nào là biết cảnh giới của Phật. Thế nào là chứng cảnh giới của Phật. Thế nào hiện cảnh giới của Phật. Thế nào là sự rộng lớn cảnh giới của Phật ?
Bấy giờ, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi dùng kệ đáp rằng :
Cảnh giới Như Lai sâu
Lượng đồng như hư không
Tất cả chúng sinh vào
Mà thật chẳng chỗ vào.
Cảnh giới Như Lai sâu
Hết thảy nhân thắng diệu
Ức kiếp thường diễn nói
Cũng nói chẳng hết được.
Tùy theo tâm trí huệ
Khuyên tấn đều lợi ích
Độ chúng sinh như vậy
Là cảnh giới chư Phật.
Thế gian các cõi nước
Tất cả đều tùy vào
Trí thân chẳng có sắc
Họ chẳng thể thấy được.
Chư Phật trí tự tại
Ba đời chẳng chướng ngại
Cảnh giới huệ như vậy
Bình đẳng như hư không.
Pháp giới chúng sinh giới
Cứu kính chẳng khác biệt
Tất cả đều biết rõ
Đây là cảnh Như Lai.
Trong tất cả thế gian
Hết thảy các âm thanh
Phật trí đều tùy rõ
Cũng chẳng có phân biệt.
Chẳng nghiệp chẳng phiền não
Không vật không chỗ trụ
Không chiếu không chỗ hành
Bình đẳng hành thế gian.
Tất cả tâm chúng sinh
Khắp ở trong ba đời
Như Lai nơi một niệm
Tất cả đều thấu rõ.
Bấy giờ, ở trong thế giới Ta Bà nầy, tất cả chúng sinh, hết thảy pháp khác biệt, nghiệp khác biệt, thế giới khác biệt, thân khác biệt, căn tánh khác biệt, thọ sinh khác biệt, quả trì giới khác biệt, quả phạm giới khác biệt, quả cõi nước khác biệt. Nhờ thần lực của Phật, thảy đều hiện rõ.
Như vậy phương đông, trăm ngàn ức Na do tha, vô số, vô lượng, vô biên, vô đẳng, không thể tánh, không thể đếm, không thể nghĩ, không thể lường, không thể nói, tận pháp giới hư không giới, trong tất cả thế giới, hết thảy pháp chúng sinh khác nhau, cho đến quả cõi nước khác nhau, đều nhờ thần lực của Phật, hiển hiện rõ ràng. Phương nam, tây, bắc, bốn hướng trên dưới, cũng lại như thế.
No comments:
Post a Comment